Neolaia Θέμα | Τα 39 χρόνια της μεταπολίτευσης και η επόμενη δημοκρατική μέρα

Τι αλλαγές χρειάζονται για τη σύγχρονη επαναθεμελίωση της δημοκρατίας, ποιες τομές απαιτούνται για μια νέα μακρόχρονη περίοδο πολιτικής ομαλότητας;

Στα μέσα της εβδομάδας που πέρασε τιμήθηκε με τον πλέον σεμνό τρόπο από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας η επέτειος συμπλήρωσης 39 χρόνων από τον ερχομό και την ορκωμοσία του πρώτου Έλληνα πρωθυπουργού, Κωνσταντίνου Καραμανλή, μετά την επανεγκαθίδρυση της δημοκρατίας στη χώρα. Η μεταπολίτευση έχει, ασφαλώς, πολλά πρόσωπα, όπως είναι λογικό για κάθε αντίστοιχη μακρόχρονη πολιτική περίοδο.

Επί τρεις δεκαετίες και πλέον εξασφαλίστηκε η πολιτική και κοινωνική ομαλότητα και συνοχή στη χώρα, παρά τα όποια δεδομένα προβλήματα. Τα τελευταία χρόνια, όμως, ο δημοσιονομικός εκτροχιασμός έφερε στην επιφάνεια σοβαρές αγκυλώσεις και παθογένειες, κι αποδείχτηκε ότι η προηγηθείσα σχετική ευμάρεια δεν άφηνε να διαφανεί το βάθος των γνωστών προαναφερθέντων προβλημάτων.

Οι απαντήσεις που αναζητούνται σήμερα από κόμματα που αυτόπροσδιορίζονται ως ανήκοντα στο «δημοκρατικό τόξο» αφορούν ουσιαστικά στο ποιο πρέπει να είναι το επόμενο βήμα στη δημοκρατική πορεία της χώρας και τι θα σηματοδοούσε μια νέα μεταπολίτευση. Κι αυτό,  τη στιγμή που το υπάρχον δημοκρατικό πλαίσιο έχει φτάσει στα όρια του, με αποτέλεσμα αντιδραστικές δυνάμεις να στρέφονται ακόμα και κατά της ίδιας της έννοιας και της αξίας ύπαρξης της δημοκρατικής συγκρότησης της ελληνικής κοινωνίας.

Θόδωρος Τσίκας, πολιτικός επιστήμονας-διεθνολόγος, μέλος Κεντρικής Επιτροπής ΠΑΣΟΚ

Επιτεύχθηκαν πολλά, χρειαζόμαστε όμως μια νέα ελληνική Δημοκρατία

Στα “παρά ένα τεσσαράκοντα” χρόνια της Μεταπολίτευσης, επιτεύχθηκαν πολλά. Υπήρξε η καλύτερη, πιο ασφαλής, πιο δημιουργική περίοδος από την ίδρυση του ελληνικού κράτους .  Η δυναμική της εξαντλήθηκε προ πολλού. Χρειαζόμαστε μια νέα ελληνική Δημοκρατία.

– “Μητέρα όλων των μεταρρυθμίσεων”, η μεταρρύθμιση της Διοίκησης. Διαρθρωτικές αλλαγές για ένα «κανονικό» κράτος,  στην υπηρεσία  πολίτη και ανάπτυξης.

– Αλλαγή εκλογικού συστήματος. Κατάργηση  σταυρού προτίμησης, βασική αιτία πελατειακών σχέσεων και διαφθοράς. Το γερμανικό εκλογικό σύστημα, ή παραλλαγή του, συνδυάζει αναλογικότητα με σταθερότητα. Εκλογή αριθμού βουλευτών με λίστα σε εθνικό επίπεδο και των υπολοίπων σε μονοεδρικές ή ολιγοεδρικές περιφέρειες. Εκδημοκρατισμός των πολιτικών κομμάτων.

– Συνταγματική κατοχύρωση:  επιπέδου αξιοπρεπούς διαβίωσης, προστασίας ανέργων, χωρισμού Κράτους- Εκκλησίας , ευρωπαϊκής προοπτικής, ισοσκελισμένου προϋπολογισμού, λαϊκής νομοθετικής πρωτοβουλίας.

– Έλεγχος οικονομικών κομμάτων και πολιτικών προσώπων από όργανα χωρίς πλειοψηφία βουλευτών.

– Αποφασιστικός ρόλος Βουλής στην παρακολούθηση εκτέλεσης του προϋπολογισμού.

– Εθνικό Συμβούλιο Εξωτερικής Πολιτικής υπό τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας.

– Αλλαγή διαδικασίας ελέγχου ευθύνης υπουργών.

– Αλλαγές στη δικαιοσύνη, στην ταχύτητα απονομής, τις φορολογικές δίκες, επενδυτικές συμβάσεις, την επιλογή της ηγεσίας της.

Ελένη Αυλωνίτου, δημοτική σύμβουλος Γαλατσίου – στέλεχος ΣΥΡΙΖΑ

Προηγείται η επανάκτηση της εθνικής ανεξαρτησίας

Άρση των μνημονίων, που καταργούν και τη δημοκρατία και το Ευρωπαϊκό κεκτημένο, αυτό χρειάζεται για την επαναθεμελίωση της δημοκρατίας στην Ελλάδα. Σήμερα η κυβέρνηση καταπατά συστηματικά το Σύνταγμα και τη δημοκρατία, κυβερνώντας με πράξεις νομοθετικού περιεχομένου και αρνούμενη την εφαρμογή δικαστικών αποφάσεων, γιατί δεν έχει άλλο τρόπο να εφαρμόσει το μνημόνιο και να ικανοποιήσει τις απαιτήσεις της τρόικας. Παράλληλα και η κυβέρνηση και τα όργανα της Ευρωπαϊκής Ένωσης έχουν γράψει στα παλιά τους τα παπούτσια το κοινοτικό κεκτημένο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αφού αυτό έρχεται σε αντίθεση με τις περισσότερες απαιτήσεις του μνημονίου.

Πριν τη δημοκρατία όμως υπάρχει κάτι ακόμα πιό βασικό, χωρίς το οποίο δεν μπορεί να υπάρξει δημοκρατία σε μια χώρα. Πρίν από τη δημοκρατία υπάρχει η εθνική ανεξαρτησία. Είναι αξιοσημείωτο ότι από το πρώτο κιόλας μνημόνιο, βασικός μνημονιακός όρος είναι η παραίτηση της Ελλάδας από τα δικαιώματα που απορρέουν από την ιδιότητα ανεξάρτητου κράτους! Η δημοκρατία όμως είναι τρόπος διακυβέρνησης ανεξαρτήτων κρατών, αν δεν έχεις ανεξάρτητο κράτος δεν μπορείς να έχεις δημοκρατία. Έτσι η επαναθεμελίωση της δημοκρατίας έπεται της επανάκτησης της εθνικής ανεξαρτησίας, που επίσης προϋποθέτει την απελευθέρωση από το μνημόνιο.

Χρόνης Διαμαντόπουλος, δημοσιογράφος – μέλος γραμματείας Νέων ΔΗΜΑΡ

Να προασπίσουμε το αγαθό της Δημοκρατίας  και να  «ξανα-ανακαλύψουμε» την πολιτική

Στις δύσκολες μέρες που περνάει η πατρίδα μας, με την οικονομική κρίση, την άνοδο της ακροδεξιάς και τις συνεχιζόμενες ρατσιστικές επιθέσεις, ο αγώνας για κοινωνική δικαιοσύνη, ελευθερία και ισονομία παραμένει επίκαιρος.

Η «μετα-μεταπολίτευση» πρέπει να καταλήξει σε ένα καλύτερο Κράτος Δικαίου γιατί ανεξάρτητα εάν το πολιτικό σύστημα ανανεώνεται και βελτιώνεται το κράτος παραμένει το ίδιο.  Όλοι μαζί, πρέπει να αγωνιστούμε για να προασπίσουμε το αγαθό της Δημοκρατίας  και να  «ξανα-ανακαλύψουμε» εκ νέου την πολιτική. H ελληνική κρίση, μπορεί να εκφράστηκε ως οικονομική κρίση, αλλά είναι βαθύτατα πολιτική, θεσμική, συστημική. Για αυτό μια στρατηγική εξόδου από την κρίση οφείλει να απαντήσει πειστικά στο πρόβλημα του πολιτικού συστήματος.

Πολλές φορές η ιστορία έχει δείξει πως, σε περιόδους κρίσης, εμφανίζονται αυταρχικές επιλογές. Εμείς, στον αντίποδα, διεκδικούμε τη διεύρυνση της δημοκρατίας, την ισχυροποίηση των θεσμών, την αναδιάταξη της διοίκησης, την προστασία των δικαιωμάτων.

Μάνια Παπαδημητρίου, ηθοποιός – στέλεχος ΣΥΡΙΖΑ

Επανανοηματοδότηση της δημοκρατίας ως πρόθεση ελευθερίας

Το πρόβλημα για τη δική μου τη γενιά ήταν ότι  δεν εμπιστευόμασταν πια καμία λέξη καθώς  οι λέξεις έμοιαζαν εξ αρχής κενές περιεχομένου. Δημοκρατία λέγανε τα βιβλία πως ήταν και το πολίτευμα της χώρας μου μέχρι εκείνη τη στιγμή. Μεγαλώσαμε σε μια Δικτατορία που ονόμαζε τον εαυτό της Δημοκρατία και κανείς από τους μεγάλους δεν μας ξεκαθάριζε τίποτα για να  μην τους καρφώσουμε άθελά μας στο σχολείο. Κι αργότερα, βέβαια, αναρωτιόμασταν γιατί φωνάζαμε «ΕΞΩ ΟΙ ΒΑΣΕΙΣ ΤΟΥ ΘΑΝΑΤΟΥ» και κανείς όταν έπαιρνε την εξουσία δεν το έκανε αυτό;

Χρόνια μετά κατάλαβα, πάντως, πως  το να μπορείς να ανοίξεις μια εφημερίδα στο δρόμο δίχως να κοιτάς αν κοιτούν οι άλλοι τι διαβάζεις είναι Δημοκρατία. Όταν μπορείς να λες άφοβα ότι πιστεύεις ότι η χώρα είναι προτεκτοράτο είναι Δημοκρατία. Όταν μπορείς να πεις: «Είμαι Κομμουνιστής» χωρίς κανένα φόβο ότι δεν θα ξαναβρείς δουλειά είναι Δημοκρατία. Κατακτήθηκε άραγε ποτέ αυτό πραγματικά;  Ναι για λίγο! Μα και του Περικλή η Δημοκρατία για λίγο μόνο κράτησε . Έτσι λοιπόν κατέληξα και εγώ να πιστεύω ότι  ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ  είναι η πρόθεση της ελευθερίας κι αυτό πρέπει να επανανοηματοδοτηθεί σήμερα…