TEDxAthensSalon «Accessibility»/ «Προσβασιμότητα»: Όταν η πρόσβαση γίνεται πράξη και η διαφορετικότητα αποδεκτή

Μπορούν τα άτομα με αναπηρία να κάνουν extreme sports;  Να χορέψουν ή να παίξουν σε μια θεατρική παράσταση; Μπορούν τα άτομα με ψυχοκοινωνικά προβλήματα να εργαστούν; Με λίγα λόγια υπάρχει προσβασιμότητα ζωής για όλους;

Πέντε ομιλητές, με αναπηρία ή μη, πέντε προσωπικές διηγήσεις με διαφορετικές διαδρομές αλλά με κοινό στόχο την ενδυνάμωση της προσβασιμότητας, συνέθεσαν το σκηνικό του φετινού TEDxAthensSalon, με τίτλο «Accessibility» / «Προσβασιμότητα»,  το οποίο πραγματοποιήθηκε την Κυριακή 18 Δεκεμβρίου, σε συμπαραγωγή με το Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος (ΚΠΙΣΝ) και τη συμβουλευτική υποστήριξη του Σύνδεσμου Κοινωνικής Ευθύνης για Παιδιά και Νέους (Σ.Κ.Ε.Π.).

Πέντε υπέροχες ιστορίες

Στον  απόλυτα προσβάσιμο για ΑμεΑ χώρο του Κέντρου Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος (ΚΠΙΣΝ), μέσα σε μια αίθουσα με 300 συμμετέχοντες, όπου η επικοινωνία ήταν καθολικά προσβάσιμη χωρίς ίχνος περιορισμού ή διαχωρισμού, άνθρωποι της διπλανής πόρτας, μίλησαν για το αυτονόητο σε μια κοινωνία, όπου πολλά δεν είναι, αλλά θα έπρεπε να είναι, αυτονόητα.

Ο κύκλος των ομιλιών άνοιξε με τον Μάνθο Μάρρα, ο οποίος μέσα από την προσωπική του αφήγηση, ανέδειξε πώς το θάρρος, το πείσμα και η θέληση μπορούν να κάμψουν τα εμπόδια της ζωής μας. Ο Μάνος, έπειτα από τροχαίο ατύχημα -σχεδόν 30 χρόνια πριν- που του προκάλεσε παραπληγία, κατάφερε να διαψεύσει γιατρούς και επαγγελματίες του χώρου και να εξελιχθεί σε έναν από τους ελάχιστους, -παγκοσμίως- αναγνωρισμένους εκπαιδευτές ελεύθερων καταδύσεων. Με τη φράση «μπορεί αυτός ο κόσμος να μην είναι ακόμα πλήρως προσβάσιμος για άτομα με αναπηρία, το δρόμο, όμως, τον ανοίγουμε εμείς» έκλεισε την ομιλία του, δίνοντας το μήνυμα ότι η διασφάλιση της προσβασιμότητας απαιτεί όχι μόνο συλλογική, αλλά και ατομική προσπάθεια.

Για το χορό ως μέσο ελευθερίας στην έκφραση, αλλά και βελτίωσης της επικοινωνίας και της επαφής των ατόμων με νοητική αναπηρία, μίλησε η Μέντη Μέγα, απόφοιτος της Κρατικής Σχολής Ορχηστρικής Τέχνης και ιδρυτικό μέλος του δικτύου χορογράφων «Συνδέσμου Χορού». Σύμφωνα με τη Μέντη, «ο χορός δεν έρχεται για να αλλάξει την αναπηρία, αλλά η αναπηρία για να αλλάξει το χορό! Ο χορός είναι μία τέχνη που δεν μπορεί να έχει περιορισμούς. H έκφραση, μάλιστα, μέσω αυτής, έρχεται να αποδομήσει την έννοια της προσβασιμότητας για τα άτομα με αναπηρία και μαζί με αυτή τα στερεότυπα ομορφιάς και τελειότητας», συμπλήρωσε η κ. Μέγα.

Με τον τίτλο «Προσβασιμότητα στο σεξ, αναζητώντας το αυτονόητο», ο χειρουργός ουρολόγος στο Εθνικό Κέντρο Αποκατάστασης Χαράλαμπος Κωνσταντινίδης έθιξε ανοιχτά το ζήτημα της σεξουαλικής ζωής των ατόμων με αναπηρία και των στερεοτύπων που τα θέλουν υπογόνιμα ή χωρίς τη δυνατότητα της σεξουαλικής επαφής. «Υπάρχουν μορφές αναπηρίας, στις οποίες τα άτομα μπορούν να κάνουν τα πάντα. Όπως υπάρχουν και περιπτώσεις όπου το αυτονόητο δεν είναι καθόλου αυτονόητο. Η σεξουαλική αποκατάσταση είναι εφικτή, αλλά προϋποθέτει ένα  οργανωμένο σύστημα υγείας», τόνισε ο κ. Κωνσταντινίδης.

Στο δικαίωμα εργασίας των ατόμων με ψυχοκοινωνικά προβλήματα αναφέρθηκε ο Σωτήρης Κουπίδης, γιατρός εργασίας και συνιδρυτής του Κοινωνικού Συνεταιρισμού Αθήνα Ελπίς και Project Manager του Mentaleaty. Με  15ετή εμπειρία σε προγράμματα μεταρρυθμίσεων στον τομέα της Υγείας, έχει συμβάλει στην ίδρυση Κοινωνικών Συνεταιρισμών που έχουν δημιουργήσει θέσεις εργασίας για άτομα με ψυχική νόσο. «Μέσα από τη δημιουργία κοινωνικών επιχειρήσεων, έχουμε βοηθήσει πολλούς ανθρώπους να ενταχθούν στην αγορά εργασίας. Να αισθανθούν παραγωγικοί και χρήσιμοι στην κοινωνία. Είδαμε ζωές και ψυχές να αλλάζουν. Είδαμε χαμόγελα σε πρόσωπα θλιμμένα και αποκομμένα από την κοινωνία», ανέφερε στη διάρκεια της ομιλίας του ο Σωτήρης, καταλήγοντας «φυσικά και είμαστε διαφορετικοί. Μα δεν μπορεί να είμαστε και ίδιοι».

Μέσα σε κλίμα συγκίνησης, ο Μιχάλης Ραγκούσης, δικηγόρος και Γενικός Διευθυντής του ΚΕΑΔΑ περιέγραψε το ταξίδι για τη δημιουργία του Κέντρου Εκπαίδευσης Αυτόνομης Διαβίωσης ΑμεΑ (ΚΕΑΔΑ) στην Κομοτηνή, το οποίο από ένα δωμάτιο 9τ.μ. μετατράπηκε μέσα σε λίγα χρόνια, αλλά με πολύ κόπο, σε ένα τριώροφο κτίριο που πλέον φιλοξενεί προηγμένες εγκαταστάσεις με περισσότερα από 200 μέλη. «Έχουμε βοηθήσει πολλούς ανθρώπους να γίνουν αυτοεξυπηρετούμενοι και να ζήσουν πράγματα που μέχρι εκείνη τη στιγμή δεν είχαν καν φανταστεί ότι θα μπορούσαν να κάνουν, όπως π.χ. την κατάβαση του Νέστου!», ανέφερε ο ίδιος και ολοκλήρωσε την τελευταία ομιλία του TEDxAthensSalon με τη φράση «τον κόσμο στην πόλη μας δεν το ενδιαφέρει η αναπηρία σου. Αλλά το να είσαι καλά».

Η εκδήλωση υποστηρίχθηκε από διερμηνείς χειλεανάγνωσης και Ελληνικής Νοηματικής Γλώσσας, με την κ. Αλεξάνδρα Κωτσάκη, Υπεύθυνη Σπουδών της Ελληνικής Νοηματικής Γλώσσας στο Κέντρο Τεχνολογίας και Επικοινωνίας στην Κηφισιά, να συνδέει τις αφηγήσεις των ομιλητών στη νοηματική γλώσσα, καθώς η ίδια είναι κωφή.

Η αυλαία στο φετινό TEDxAthensSalon, «έπεσε» με ένα μικρό απόσπασμα από την υπέροχη παράσταση «Δωδέκατη Νύχτα» του Σαίξπηρ, από εκπροσώπους της ομάδας «VSA Hellas – Ελληνική Εταιρεία Καλλιτεχνικών Προγραμμάτων Ατόμων με Ειδικές Ανάγκες». Για τα άτομα με προβλήματα όρασης, υπήρχε ακουστική περιγραφή μέσω ακουστικών.

Η εκδήλωση ήταν προσβάσιμη και online μέσω livestreaming.

Η εκδήλωση πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο προγραμματισμού του ΚΠΙΣΝ που υλοποιείται αυτήν την περίοδο με ελεύθερη είσοδο, με την υποστήριξη του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος (ΙΣΝ) .